De stationsomgeving in Turnhout zal er in de komende jaren heel anders uit gaan zien. In de gebouwen aan de Guldensporenlei zijn de eerste bewoners al ingetrokken. Ook de bouw van het grote Pioniersgebouw is al ver gevorderd. De komende jaren komen er nog heel wat gebouwen bij. Maar de kritieken van buurtbewoners nemen toe. Wordt Niefhout het zoveelste stadsvernieuwingsproject van gemiste kansen?
Parkeerbeleid op de winstmaat van Indigo
Een eerste bezorgdheid van veel buurtbewoners is de toenemende parkeerdruk. De parkeerdruk in de stationsomgeving is vandaag al zeer groot maar zal enorm toenemen met de nieuwe ontwikkeling. In de Bareelstraat zullen 25 parkeerplaatsen verdwijnen.
Er komt een grote ondergrondse parkeergarage onder het projectgebied. “Wij vragen al langer dat ondergrondse parkeergarages toegankelijk zouden zijn voor buurtbewoners met de bewonerskaart. Dat zou een oplossing zijn voor de parkeerdruk waar de bewoners mee geconfronteerd worden”, reageert Wout Schafraet, gemeenteraadslid van PVDA en zelf ook bewoner van de stationsomgeving. Het stadsbestuur zegt dat er ‘een publieke garage, toegankelijk voor buurtbewoners’ zal komen. Maar het gaat wel degelijk om een betalende parkeergarage, ook voor de buurtbewoners. Als bewoners bezorgd zijn over het verdwijnen van 25 parkeerplaatsen op straat, reageert het stadsbestuur dat ze “een staanplaats kunnen huren in de ondergrondse parking”.
“Het is Indigo die bepaalt wat de tarieven zijn van kort parkeren of van abonnementen”, zegt Wout Schafraet. “Door hun prijszetting zullen ze ook mee bepalen of bezoekers eerder hun auto in de ondergrondse parking of wel op straat zullen parkeren. Indigo heeft ondertussen meer te zeggen over parkeren in Turnhout dan onze schepen van mobiliteit zelf”.
In feite gaat het hier om het privatiseren van de publieke ruimte. 25 gratis parkeerplaatsen met bewonerskaart verdwijnen en in de plaats kan je een betalende parkeerplaats huren in de parking van Indigo. Het gaat hier niet om een parkeerbeleid maar om een betaalbeleid, ten voordele van Indigo.
| Debat op de gemeenteraad: Op de gemeenteraad van 30 januari kwam PVDA-gemeenteraadslid Wout Schafraet tussen om de bezorgdheden van de buurt over te maken. Op de vraag of de stad bereid was om de parkeergarage toegankelijk te maken met de bewonerskaart, reageerde schepen Boogers (Groen): “Het is nooit onze bedoeling geweest om extra gratis parkeerplaatsen te creëren”. Wat schepen Boogers zegt klopt uiteraard niet. Het gaat hier helemaal niet over “extra” gratis parkeerplaatsen. Het gaat over 25 parkeerplaatsen die nu gratis zijn en die zullen verdwijnen. En die vervolgens dan wél tegen betaling zouden kunnen gehuurd worden in de parking van Indigo. |
Privatiseren van publieke ruimte
Het privatiseren van publieke ruimte is een gevoel dat veel breder leeft in de buurt, niet enkel rond het parkeerbeleid. Zo is Park Spooreinde vandaag een publieke ontmoetingsplek voor jong en oud. Kinderen en jongeren komen er voetballen en basketten, buurtbewoners laten er hun hond uit en in de zomer komen families er BBQ’en. De nieuwe, erg versnipperde groenruimte die in het project wordt ingekleurd, wordt volledig omsloten door de nieuwe bouwblokken. “Zullen jongeren uit de buurt zich nog begeven op de kleine pleintjes tussen de vier hoge muren van residentiële blokken en kantoren? Dat is zeer twijfelachtig”, aldus Wout Schafraet. “Het weinige groen dat er nog komt lijkt eerder bedoeld om de verkoopwaarde van de appartementen op te krikken dan dat het bedoeld is als publieke ruimte voor alle Turnhoutenaren”.
Nog meer mobiliteitsdruk aan de flessenhals van Turnhout
Ander punt is de mobiliteit in en uit het projectgebied. Een mobiliteitsstudie van 2021 spreekt van 2.600 extra autobewegingen per dag in- en uit Niefhout. Volgens de studie zou het tijdens de spits gaan om 250 autobewegingen per uur. Dat is elke 15 seconden een auto die in- of uit Niefhout rijdt. Die auto’s zullen dan aanschuiven in de dokter Nand Peetersstraat om de Guldensporenlei op te rijden of zullen aanschuiven in de Bareelstraat om de de Merodelei op te rijden. “Je kan je de files in die smalle woonstraten al inbeelden als de spoorwegovergangen gesloten zijn of wanneer tijdens de spits de stroom van duizenden fietsende scholieren de stad in- of uit rijdt”, vertelt Schafraet. “Vandaag is de spoorwegovergang aan de de Merodelei al de flessenhals van Turnhout. Dat zal er met deze ontwikkeling zeker niet beter op worden”.
Een project buiten proportie
Het Pioniersgebouw dat vandaag al zo goed als af is, is met 28 meter hoogte al een imposant gebouw. Maar het Pioniersgebouw valt in het niets bij de blokken die nog gebouwd moeten worden: de Vliegenier en de kantoren achter het nieuwe Woonzorgcentrum. Die gebouwen krijgen een nokhoogte van 43 meter, dus veel hoger dan het Pioniersgebouw. “De impact van de Vliegenier en van de kantoortoren op de omliggende huizen zijn eigenlijk buiten proportie”, vindt Wout Schafraet.
Op zich hoeven hoge gebouwen in een stedelijke omgeving geen probleem te zijn. Alles hangt af van de plaatsing van de gebouwen en hun integratie in de wijk. Maar de toekomstige gebouwen zullen bijna letterlijk in de achtertuin van de bewoners van de Prinsessenstraat staan en voor de voordeur van de laatste huizen van de Bareelstraat. Voor deze bewoners zal de impact op vlak van zonlicht, inkijk en uitzicht enorm groot zijn. Het is heel vreemd dat de hoogste gebouwen van het project uitgerekend vlak bij de bestaande huizen zullen komen, terwijl het ‘lagere’ Pioniersgebouw dieper in het projectgebied ligt.
| Debat op de gemeenteraad: Toen Wout Schafraet op de gemeenteraad tussenkwam en zei dat de Vliegenier en de kantoortoren buiten proportie zijn reageerde schepen Wittebolle (Groen) als volgt: “Buiten proportie? Dat is semantiek. De ene zal 43 meter te hoog vinden, de andere vindt dat misschien laag. Er zijn ook mensen die niet tegen spelende kinderen kunnen. Er zullen altijd wel mensen zijn die het niet goed vinden”. Wat een minachting voor de terechte bezorgdheden van de buurtbewoners. |
Gebrek aan inspraak
Grootste frustratie is misschien wel het gebrek aan inspraak. Zelfs elke vorm van duidelijke communicatie ontbreekt. Elk infomoment worden buurtbewoners voor nieuwe voldongen feiten gesteld. Er is geen sprake van samen met de buurt in dialoog gaan en samen tot een gedragen project komen. Buurtbewoners spreken van een gemiste kans. Terwijl er aanvankelijk nog veel enthousiasme was voor de nieuwe ontwikkeling neemt op elk infomoment de frustratie toe.
“Dit stadsbestuur heeft een heel inspraakmodel uitgewerkt. Alles zou veranderen en de burgers zouden vanaf nu betrokken worden bij
belangrijke beslissingen. Maar als puntje bij paaltje komt is daar niks van te merken”, reageert Wout Schafraet.
| Debat op de gemeenteraad: Op de vraag van Wout reageerde schepen Stijn Adriaensens (N-VA) dat mensen niet moeten klagen over een gebrek aan inspraak. “Er zal een geel papier worden uitgehangen en dan hebben mensen 30 dagen om een bezwaar in te dienen, zoals de wet voorschrijft”. Is dat het nieuwe inspraakmodel waar Turnhout zo hoog mee oploopt? Alles laten beslissen door de ontwikkelaar, de wijk voor voldongen feiten stellen en dan zeggen “je moet niet klagen, je kan bezwaar indienen”? |
Als we van de ontwikkeling in Niefhout nog een succes willen maken dan zal de stad haar aanpak drastisch moeten veranderen. Het stadsbestuur moet luisteren naar de bezorgdheden van de buurtbewoners en ze moet die bezorgdheden ernstig nemen. Ze moet een sociaal en leefbaar parkeer- en mobiliteitsbeleid uitwerken. Geen beleid op winstmaat van Indigo. Ze moet de kantoortoren en de Vliegenier beperken tot een aanvaardbare hoogte, of de positionering van de gebouwen in de wijk veranderen. En ze moet in het project voldoende publieke en toegankelijke groene ruimte voorzien voor alle Turnhoutenaren.