Bestuursakkoord Turnhout doorgelicht

Het college van burgemeester en schepenen heeft zich akkoord verklaard om te besturen rond de vier centrale thema's: Armoede, Verbondenheid, Veiligheid en Mobiliteit. Klinkt positief. Maar als je de tekst leest blijken de prioriteiten vooral te gaan naar meer cadeau's voor de grote ondernemingen. Er komt geen trendbreuk rond armoedebestrijding, geen trendbreuk rond de uitverkoop van de stad aan projectontwikkelaars, geen trendbreuk rond de commercialisering van de zorg, geen trendbreuk rond de afbouw van het stadspersoneel en de dienstverlening. Een bloemlezing in tien pijnpunten.

10 pijnpunten uit het Turnhouts bestuursakkoord

1. Armoedebestrijding blijft uit. Er is haast geen ambitie om de armoede aan te pakken. Nochtans is dit één van de hoofdthema's waarrond zou worden gewerkt. Meer dan één op vier kinderen in onze stad groeit op in kansarmoede, maar concrete maatregelen blijven uit. Het stadsbestuur antwoordt nu dat ze 'eerst wil luisteren naar experts' voor ze concrete maatregelen naar voor schuift. Luisteren naar experts is natuurlijk goed. Maar de experts en de armoede-organisaties schreven al voor de verkiezingen een memorandum, gericht aan alle partijen en schreven daarin heel duidelijk wat noodzakelijk is in de strijd tegen armoede: optrekken van het leefloon, automatische rechtentoekenning, betaalbaar maken van de gezondheidszorg, betaalbaar maken van de afvalfactuur... maar niets daarvan vinden we terug in het nieuwe bestuursakkoord.
2. Lastenverlaging voor het grootbedrijf? In fel contrast met de aanpak van de armoede in onze stad, wordt voor ondernemers wel een concreet beleid op maat uitgeschreven. "We bekijken of we het pakket van fiscale maatregelen - en de administratieve last die ze met zich meebrengen - kunnen vereenvoudigen". Turnhout moet dé ondernemersstad van de regio worden en ze hebben hier duidelijk veel voor over. Bedrijven kunnen voortaan rekenen op een speciaal ondernemersloket en op stadsdiensten die hen individueel onderhouden om aan de noden tegemoet te komen. Geen lastige ambtenaren meer die vragen stellen bij milieuvergunningen of bij de inplanting van grote ketens. Want de stad streeft naar "optimale samenwerking op vlak van vestiging- en vergunningsbeleid". Vraag blijft wat dit stadsbestuur bedoelt onder 'ondernemers'. Gaat het om Anne van de kruidenier die bijna de helft van haar inkomsten moet afdragen aan de fiscus? Of gaat het over de multinationals in de industriezone die nu al amper belastingen betalen? We kennen de praktijk van miljoenencadeaus aan grote bedrijven in Turnhout maar al te goed, met jobkiller Phillips Lighting als 'beste' leerling uit die klas... De eerste antwoorden op de commissies wijzen alvast op nog meer belastingverlagingen voor het grootbedrijf en niét voor de kleine zelfstandigen. 
3. Besparen op dienstverlening. De afbouw van het personeelsbestand bij de stad lijkt niet te zullen stoppen. Integendeel. "Personeelskosten moeten geschrapt kunnen worden" en "de personeelskost zal permanent gemonitord worden", zodat het personeel kan focussen op de zogenaamde "prioritaire doelstellingen". Dat alles terwijl onze stad duizenden helpende handen nodig heeft om de uitdagingen van morgen aan te pakken. Dat alles terwijl de werkdruk bij bepaalde stadsdiensten nu al heel hoog is. Dat alles terwijl publieke jobs de beste garantie zijn voor kwaliteitsvol vast werk, ook voor mensen in kwetsbare posities. Dat alles terwijl publieke jobs de beste garantie zijn voor een kwaliteitsvolle dienstverlening aan de bevolking. We hebben juist meer publieke nodig, niet minder. Putten in het personeelsbestand moeten dan gevuld worden door vrijwilligers. Burgerparticipatie, niet als een positief project van betrokkenheid en samenhang, maar als project om de taken van de overheid over te nemen. De boodschap van de stad is: "doe het zelf en doe het vrijwillig, want wij gaan het niet doen".
4. Wat met betaalbaar wonen? In tegenstelling tot wat N-VA burgemeester Van Miert altijd volhield tijdens de verkiezingscampagne, blijft de norm van 15% sociale woningen bij nieuwbouwprojecten toch behouden. Dat is uiteraard een goede zaak! Maar wat met de overige 85% woningen in onze stad? Zullen dat echt betaalbare woningen zijn? Of zet men vooral in op het aantrekken van rijkere tweeverdieners uit de omliggende gemeenten. Als het blijft bij slechts 15% sociale woningen en 85% dure woningen, dan zijn die sociale woningen een druppel op een hete plaat om de wooncrisis aan te pakken. Het is ook wachten op een huurprijzenraster naar Nederlands model. Zo'n huurprijzenraster zou de prijzen op de private huurmarkt controleren en doet de prijs van de te dure woningen drastisch zakken.
5. Verdere commercialisering van zorg en stadsdiensten. Toen in 2016 delen van het OCMW Turnhout ‘verzelfstandigd’ werden in de zorggroep Orion, trok PVDA al aan de alarmbel. Woonzorgcentrum De Wending en verschillende serviceflats maken nu deel uit van een zelfstandig gemeentebedrijf dat moet concurreren met de privémarkt. Het was een stap achteruit in de sociale visie op welzijnszorg. De komende zes jaar gaat de commercialisering een versnelling hoger. Zorggroep Orion zal zich enkel nog focussen op de "kerntaken" (zorg-gerelateerde taken). Voor alle andere opdrachten worden samenwerkingen opgezet met externe partijen. Poetspersoneel, administratief personeel, keukenpersoneel... ze mogen allemaal hun hart vasthouden voor een uitverkoop aan de privésector. De commerciële logica regeert want de "zorgeconomie" moet groeien. Deze meerderheid kijkt nu ook verder dan de zorgsector, want ook de reguliere stedelijke opvang (Slabbers & co) komt plots in aanmerking om te worden ondergebracht binnen de zorggroep Orion. Zo loert ook de vermarkting van onze kinderopvang om de hoek!
6. Geen woord tegen discriminatie. Meer dan zestienduizend woorden telt dit akkoord, maar 'racisme' of 'discriminatie' vind je er nergens in terug. Veel mooie woorden over participatie, integratie en "samen Bink zijn". Maar het racisme en de discriminatie die de participatie en de integratie in de weg staan worden niet vernoemd. Meer en meer steden voeren nu praktijktesten in tegen discriminatie op de woon- en arbeidsmarkt, maar in Turnhout doet men alsof het probleem niet bestaat. Gaan we werkelijk wachten op een volgende Pano-reportage die ook in onze stad de wantoestanden aan het licht brengt bij bepaalde verhuur- en interimkantoren?
7. Extra CO₂-uitstoot en investeringen in fossiele brandstoffen. Al wekenlang komen duizenden, zelfs tienduizenden scholieren, studenten en volwassenen op straat om dringende en dwingende klimaatmaatregelen te eisen. Willen we het leven op onze planeet nog redden, dan moet de opwarming van de aarde onder de anderhalve graad Celsius beperkt blijven. Daarover zijn alle klimaatwetenschappers het eens. Ook Turnhout zegt haar steentje te willen bijdragen, door tegen 2030 de uitstoot met minstens 40% te verminderen. So far, so good. Maar iets verderop lezen we dat we ons aan nog extra CO₂-uitstoot kunnen verwachten! Die extra CO₂-uitstoot zou dan "elders, bij voorkeur in de Turnhoutse regio" worden gecompenseerd met een investering in groene energie. Verder lezen we dat "investeringen in fossiele brandstoffen worden beperkt". Het is op zich al opmerkelijk dat de stad nog investeringen doet in fossiele brandstoffen. In plaats van al dat geld onmiddellijk terug te trekken en te investeren in hernieuwbare energie, spreekt men slechts van een "beperking". Het blijft wachten op een bindend plan dat de uitstoot jaar na jaar terugdringt. Enkele Duitse steden tonen aan dat je als stad heel veel sleutels in handen hebt om de omslag naar klimaatneutraliteit te maken. Zij wachten niet op de hogere overheden maar gaan zelf voluit voor de klimaatrevolutie.
8. Safety first = privacy last. Om het groeiend onveiligheidsgevoel in Turnhout aan te pakken zet het stadsbestuur in op de kille lens van steeds meer camera's. Camera's zijn echter alles behalve efficiënt in de aanpak van criminaliteit. Want 'too much information kills the information'. Wat wel zou werken is extra inzetten op wijkagenten, maar het bestuursakkoord zet eerder in op afslankingen in het politiekorps dan op extra aanwervingen. Investeren in camera's in plaats van in mensen dus. Men wil ook aan "burgerparticipatie" doen, want de Turnhoutse burger wordt "de eerste partner van de politie". Het is nog onduidelijk of dit betekent dat de politie dichter bij de burger komt te staan en dat de burger ook meer controle kan uitoefenen op de politiediensten, dan wel of men van de burger verwacht dat die allerlei informatie doorspeelt en dat er een soort kliklijnen komen. Dat laatste leidt zeker niet tot meer samenhang in de samenleving.
9. Falend drugsbeleid komt naar Turnhout. De war on drugs van Antwerps burgemeester Bart De Wever waait over naar Turnhout. Er zal binnenkort een "nultolerantie zijn voor productie en verkoop en gebruik van harddrugs". Het is een grote fout om productie en verkoop van drugs gelijk te schakelen met het gebruik ervan. Alle specialisten zijn het erover eens dat gebruikers criminaliseren contraproductief werkt. Dit soort war on drugs heeft in Antwerpen reeds zijn failliet bewezen. De kleine garnalen worden aangepakt terwijl de grote haaien buiten schot blijven. De grote drugsbaronnen gaan nog agressiever te werk en het geweld neemt toe. Voor de PVDA moet de prioriteit gaan naar de strijd tegen de grote georganiseerde criminaliteit. Het zijn vaak die generaals van de criminaliteit die in verschillende wijken luitenantjes en kleine dealers proberen te rekruteren. Druggebruikers moeten we uit de criminaliteit houden met een sterk preventiebeleid.
10. En wat met Diftar? Afvalophaling in Turnhout is peperduur en de vaste kost voor afvalophaling is sociaal onrechtvaardig. Op die nagel is de PVDA gedurende heel de campagne blijven kloppen. Totdat uiteindelijk alle partijen tijdens de verkiezingsdebatten moesten toegeven dat het Diftar-systeem inderdaad te duur is en dat er minstens sociale correcties zouden moeten komen. Maar na de verkiezingen is dit weer helemaal vergeten. Geen woord over de kost voor afvalophaling in het nieuwe bestuursakkoord. Eén zinnetje laat nog ruimte voor interpretatie: “alle retributies en belastingen screenen en evalueren en waar nodig bijsturen op efficiëntie, correctheid, sociale rechtvaardigheid, doelgerichtheid en aansluiting bij de beleidsprioriteiten van de nieuwe legislatuur.” De PVDA zal vanuit de oppositie blijven campagne voeren tegen de asociale afvaltaks.