Arizona bespaart op Turnhout: miljoenenfactuur wordt doorgeschoven naar onze stad

De Arizona-regering bespaart op onze pensioenen en gezondheidszorg, ze morrelt aan de automatische loonindexering en pakt onze nachtpremies af. Alsof dat allemaal nog niet genoeg is kondigt ze nu een miljoenenbesparing aan op de steden en gemeenten. Als de regering doorzet wordt Turnhout een van de grootste slachtoffers. Het zal leiden tot uitgestelde investeringen en drastische besparingen in publieke dienstverlening. Maar we kunnen dit nog tegenhouden.

Al jaren is er bezorgdheid over de “pensioenbom” die op de steden en gemeenten afkomt. Er is een scheefgetrokken verhouding tussen het aantal statutaire ambtenaren dat nog werkt en het aantal ambtenaren dat met pensioen is of de komende jaren vertrekt. Turnhout draagt in verhouding tot andere steden en gemeenten een erg hoge pensioenkost, omdat het onder andere de pensioenen van het personeel van AZ Turnhout uitbetaalt. Het ziekenhuis functioneert voor een grote regio maar de pensioenkosten vallen volledig op de schouders van stad Turnhout. 

Verschillende steden en gemeenten rekenden op een tussenkomst van federale middelen. Logisch, want bij haar aantreden beloofde de regering De Wever - Rousseau dat ze de pensioenfactuur voor de steden en gemeenten zou verlichten. Nu blijkt dat ze enkel voor de tien grootste steden en gemeenten van het land zal tussenkomen. Turnhout en honderden andere steden en gemeenten krijgen… niets. 

Steden en gemeenten dubbel gejost

Voor onze stad gaat het om enorme bedragen. Tijdens de piek van de pensioenfactuur (rond 2030) zal het gaan om meer dan 10 miljoen euro per jaar. Ter vergelijking: in 2023 had stad Turnhout een investeringsbudget van 18 miljoen euro. Met ongewijzigd federaal beleid duwt de regering onze stad in de richting van drastische besparingen. Dat kan gaan over het on hold zetten van grote investeringen (in wegen en stoepen, in de nieuwe sporthal, in betaalbaar wonen…), over het stopzetten van subsidies aan verenigingen, of over het verder besparen op stadspersoneel en stedelijke dienstverlening. 

Dit is niet de eerste budgettaire klap die de Arizona-regering in korte tijd geeft aan de steden en gemeenten. Eerder werd al duidelijk dat de beperking van de werkloosheid in de tijd zal leiden tot heel wat werkzoekenden die aankloppen bij de stedelijke ocmw’s. Schepen van Sociale Zaken Kelly Verheyen schat de meerkost voor Turnhout op zo'n 2 miljoen euro per jaar. Daarover heerste de voorbije maanden al grote bezorgdheid. Daarbovenop komt nu de nog veel grotere financiële klap van de pensioenfactuur. 

“Het geld is op” en andere leugens

Volgens de regering De Wever is er een “budgettaire krapte” die hen ertoe dwingt moeilijke keuzes te maken. Er zou geen geld zijn om voor alle steden en gemeenten financieel tussen te komen. Flauwe kul uiteraard. De Arizona-regering kiest ervoor om met de ene hand geld af te pakken van de pensioenen, van de zorg en van de steden en gemeenten en met de andere hand miljarden te geven aan de oorlogsindustrie. Met de aankoop en het onderhoud van slechts 1 F35-gevechtstoestel kunnen alle pensioenkosten van Turnhout meer dan 40 jaar lang betaald worden. 

We kunnen dit nog tegenhouden

De verdeeldheid binnen de meerderheidspartijen is groot. Burgemeester Anaf (Vooruit) vindt dat Turnhout benadeeld wordt door de federale plannen. Genks burgemeester Wim Dries (CD&V) liet al weten dat hij naar het grondwettelijk hof zou stappen om de oneerlijke verdeling tussen steden en gemeenten juridisch aan te vechten. Ook CD&V-voorzitter Sammy Mahdi vindt dat kleine steden en gemeenten benadeeld worden door de regering. 

Verschillende regeringspartijen zijn het oneens met de concrete verdeling van middelen tussen de steden en gemeenten omdat ze zien dat hun eigen stad of gemeente zwaar getroffen zal worden. Ze leggen zich echter wel allemaal neer bij het kader dat de regering oplegt. Ze stellen an sich niet in vraag dat de regering miljarden geeft aan oorlogsmateriaal en kruimels overlaat om onze steden en gemeenten te laten functioneren. 

Op 14 oktober kondigen de vakbonden en het middenveld een massabetoging aan tegen de Arizona-regering. Turnhoutenaren hebben alvast een extra reden om erbij te zijn en om de regeringspartijen tot andere keuzes te dwingen.