Werkende stad

Het stadsbestuur voerde de voorbije jaren een grote besparingsoefening door op stadspersoneel. 60 voltijds equivalenten worden daarbij geschrapt de komende jaren. Dat heeft uiteraard een grote impact op de dienstverlening aan de bevolking. Vandaag zijn er overal al hoofden en handen te kort: om putten in de wegen te herstellen, om sluikstort op te ruimen, om het groen te onderhouden, om de stedelijke crèches te doen draaien, om de mensen in armoede te helpen bij de sociale dienst… Enkel met extra investeringen in stadspersoneel kunnen we de grote uitdagingen waar we voor staan het hoofd bieden. 

Wij hebben een echte visie op investeren in de stad. Wij geloven niet in de cadeaupolitiek aan de grote bedrijven waar geen enkele tewerkstellingsvoorwaarde tegenover staat. Dan kunnen we al dat geld beter nuttig besteden. Daarom richten wij ons investeringsbudget naar de noden van de inwoners en naar jobcreatie voor de Turnhoutenaren. We verhogen de belastingen op de grote bedrijven en met dat geld creëren we nieuwe publieke jobs. Bijzondere aandacht gaat daarbij naar banen en opleidingen voor laaggeschoolden.

We investeren in het stedelijk onderwijs, in de stadscrèches en in de herwaardering van andere stadsdiensten. We openen een stedelijke kleuter- en basisschool in elke wijk van de stad. We breiden de flexibele kinderopvang, naar het voorbeeld van Het Lindeke, uit naar alle wijken van de stad. We heropenen de stadsloketten. Dringende en eenvoudige hulpvragen moeten beantwoord worden zonder afspraak. De burger en zijn hulpvraag staan daarbij centraal.

We investeren in duurzame en goedkope energie door de oprichting van een Stedelijk Energiebedrijf (zie hoofdstuk 3, Groene stad). Zo zorgen we voor banen in deze toekomstsector.

Opleidingstrajecten, sociale tewerkstelling en het stelsel van ‘artikel 60’ moeten bijkomende tewerkstelling creëren, maar ze mogen nooit stabiele banen vernietigen. Het blijft namelijk heel vaak een tijdelijke en laag verloonde tewerkstelling waarmee bedrijven en diensten hun arbeidskost verlagen, ten koste van goedbetaalde jobs. Er moet hier doorgroeimogelijkheid zijn zodat mensen nadien niet opnieuw zonder werk vallen.

We zien toe op strenge controles op veiligheid en sociale dumping op bouwwerven in onze stad. Op de grote bouwwerven in onze stad is er vaak een cascade aan grote en kleinere onderaannemingen en schijnzelfstandigen. En niemand weet nog precies wie op zo’n werf rondloopt. Dat heeft grote gevolgen op vlak van veiligheid en op vlak van sociale dumping rond loon- en arbeidsvoorwaarden. De stad Turnhout moet ten allen tijde op de hoogte zijn wie er actief is op zo’n werf, en onder welk statuut en contract het personeel werkt. De opvolging en inspectie van de bouwwerken moet door de stad Turnhout zelf gebeuren, zowel op vlak van veiligheid als voor het respecteren van de sociale rechten. De stad kan zelf actief werken aan het beperken van het aantal onderaannemingen bij openbare aanbesteding voor grote bouwprojecten.

Vandaag zet het stadsbestuur meer en meer in op vrijwilligers. Het gaat vaak om mooie projecten, zoals het inschakelen van ‘brugfiguren’ om kwetsbare leerlingen uit het kleuter- en lager onderwijs en hun ouders te ondersteunen bij het huiswerk. Of over de peters en meters die hebben geholpen bij de begeleiding van vluchtelingen. Maar het vrijwilligerswerk vervangt betaalde jobs van het stadspersoneel. Wij willen dat ongedaan maken: deze vrijwilligerstaken moeten volwaardige jobs worden. Zo komen er weer meer banen vrij, ook voor mensen in een kwetsbare positie. Ze krijgen vast werk en zijn beschermd tegen armoede.

We benoemen meer statutaire ambtenaren. Dat is de beste garantie voor een volwaardig pensioen voor het stadspersoneel. Voor de inwoners van Turnhout is de dienstverlening door het stadspersoneel heel waardevol. Wie zorgt er anders voor onze kinderen en ouderen? Wie houdt de straten anders proper? Wie helpt ons anders met allerlei administratie? Wie organiseert anders sport, cultuur en ontspanning? Het stadsbestuur moet opnieuw personeel aanwerven. En met een vast statuut op alle niveaus. De stad moet een sociale werkgever bij uitstek zijn.

Onze stedelijke ambtenaren zijn de experts bij uitstek op vlak van dienstverlening. We luisteren naar het stadspersoneel en nemen hun expertise ernstig. We verspillen daarom geen geld aan dure consultancybureaus.

De krappe financiële ruimte wordt vandaag ingeroepen om PPS-projecten op te zetten of om publieke taken uit te besteden aan privébedrijven. PPS of Publiek-Private Samenwerking lijkt ogenschijnlijk heel aantrekkelijk. Voorstanders beweren dat de stad op die manier bijvoorbeeld een nieuw ziekenhuis kan realiseren zonder dat het de stad wat kost. ‘De privé neemt het ontwerp, de bouw, de financiering, het onderhoud en de uitbating op zich; de stad moet een kleine jaarlijkse vergoeding betalen.’ De werkelijkheid is anders. Studies hebben uitgewezen dat PPS gemiddeld 3 procent duurder is dan de klassieke publieke financiering. Logisch, want de privé wil er ook aan verdienen! Dat werd zeer duidelijk bij de heropening van zwembad ‘t Stadspark, dat werd uitbesteed aan Nederlands privébedrijf Optisport. We betalen hoge tarieven voor een zwembeurt en we betalen een hoge kost als belastingbetaler.

Binnen PPS-constructies staat de stad bevoegdheden af aan de private partner. Ze geeft de sleutels uit handen voor het voeren van een samenhangend sociaal beleid. Wij wijzen elke privatisering van stadsdiensten daarom af. Respect voor het stadspersoneel betekent ook dat we de verzelfstandigingen terugdraaien.

We nemen de hefbomen voor een samenhangend sociaal beleid weer in handen. We openen nieuwe wijkkantoren zodat de stadsmedewerkers hun dienstverlening kunnen verbeteren. Onze visie op de stad op mensenmaat gaat uit van laagdrempelige hulp dicht bij de mensen. We spreken van ‘integrale wijken’ waar je op fiets- of wandelafstand alle nodige diensten kan bereiken. In elke wijk is een toegankelijk loket noodzakelijk. Iedereen kan er terecht met vragen. 

Wij zijn een voorstander van digitalisering en E-dienstverlening, maar dan wel op voorwaarde dat iedereen mee is. Nu wordt een grote groep bewoners erdoor buitenspel gezet. Ook anderstaligen, ouderen die niet goed met computers kunnen werken of mensen die geen geld hebben voor een computer met internetverbinding, moeten bereikt en geholpen worden. De personeelsleden die men uitspaart door digitalisering moeten ingezet worden om iedereen mee te krijgen.

De Zweedse havenstad Göteborg lanceerde in een stedelijk rusthuis een vernieuwend experiment. Het verplegend personeel ging er werken met een nieuwe fulltime: 30 uur per week. Het resultaat van dat experiment waren tevreden ouderen en tevreden werknemers. De werknemers hadden een betere gezondheid, een betere levenskwaliteit en meer arbeidsvreugde. Er was dan ook beduidend minder ziekteverzuim dan in een langere arbeidsweek. Het werk was niet alleen gezonder, maar ook aangenamer. Met iets meer tijd en minder stress begon het personeel ook beter samen te werken. Ingewikkelde problemen oplossen en taken afwerken ging beter, nu er een grotere mate van persoonlijke ontwikkeling en gezamenlijke ondersteuning was op de werkvloer.

Arbeidsherverdeling en een kortere werkweek leiden tot een grotere persoonlijke ontwikkeling. Ook voor veel stadsmedewerkers in Turnhout zou een 30-urenweek een grote opluchting zijn. Mensen werken zich vandaag te pletter, het aantal burn-outs stijgt zienderogen. Wie noodgedwongen deeltijds gaat werken om bijvoorbeeld arbeid en gezin te combineren, betaalt dat cash. Met minder loon, minder carrièrekansen, minder sociale bescherming en minder pensioen. Een 30-urenweek met behoud van loon en bijkomende aanwervingen heeft uiteraard een kostenplaatje. De overheid kan deze uitgave al grotendeels terugverdienen doordat ze minder uitkeringen moet betalen voor ziekte en werkloosheid.

De 30-urenweek is het moderne antwoord op de technologische ontwikkelingen. Ook stadsdiensten en de verzelfstandigde gemeentebedrijven moeten zich afstemmen op de eenentwintigste eeuw. Wij willen de 30-urenweek bij een aantal diensten uittesten. We mikken hier op stadsdiensten en zelfstandige gemeentebedrijven met hoge werkdruk en ziekteverzuim. We denken hierbij aan een testproject met de 30-urenweek in de woonzorgcentra van Orion. We willen daar een sociaal, productief en gendergelijk experiment opzetten voor een kortere voltijdse werkweek.