Vrijwilligerswerk in Turnhout: drie jongeren vertellen - Turnhout

Dag Nathalie, waarom heb je besloten om de zorg te ondersteunen?

"Ik wist dat de ziekenhuizen en woonzorgcentra gebukt gaan onder de tweede golf. Daarom heb ik zelf contact opgenomen met verschillende woonzorgcentra in Turnhout. Op mijn e-mails kreeg ik al snel reactie; het was duidelijk dat er dringend handen te kort waren. Ondertussen spring ik elke week zo'n twaalf uur bij. Op die manier wil ik mijn steentje bijdragen."

Wat houdt je werk precies in?

"Momenteel doe ik wekelijks telefoontjes naar ouderen die het tijdens deze periode moeilijk hebben. Sommigen hebben heel weinig contact met anderen vanwege de coronamaatregelen. Zo'n telefoontje is vaak een lichtpuntje in hun dag. Daarnaast heb ik mij ook geëngageerd om psychologische ondersteuning aan te bieden aan het personeel van een woonzorgcentrum in Turnhout. Mensen onderschatten vaak hoe zwaar het is voor mensen die in de zorg staan. Hun dagelijkse routines zijn volledig veranderd en niks is nog hetzelfde als voordien. Soms moeten ze op andere afdelingen werken, hebben ze zeer weinig 'echt' contact met hun collega's en bewoners, krijgen te kampen met meer overlijdens dan normaal en worden overspoeld door de verschillende nieuwe zaken die op hen afkomen. De mentale weerslag komt bij velen pas nadat de coronagolf weer gaat liggen."

Hoe heb jij dat zelf beleefd?

"Wat mij echt is opgevallen is hoe mentaal zwaar het is voor het zorgpersoneel en de bewoners in de woonzorgcentra. De werkdruk ligt zeer hoog en het zorgpersoneel kan vaak enkel basiszorg bieden omdat ze niet voldoende tijd hebben voor alle extra's. Dit raakt niet enkel de bewoners, maar ook het zorgpersoneel zelf; zij hebben het hier vaak erg moeilijk mee. Logisch, want dit zijn mensen die hun werk met hart en ziel doen en vanwege deze omstandigheden kunnen ze hun job niet altijd uitoefenen zoals voordien.

Ik vind dat het zorgpersoneel echt een pluim verdient hoe ze dit allemaal hebben aangepakt. Vaak met weinig middelen en weinig info proberen ze echt hun best te doen om corona zo goed mogelijk aan te pakken. Waar ik wel van geschrokken ben is het aantal overlijdens. Dit heeft mijn ogen nogmaals geopend hoe serieus dit virus is."

Raad je anderen aan om nu vrijwilligerswerk te doen?

"Ik raad het 100% aan om dat nu te doen! In deze periode moeten we er zijn voor elkaar. Solidariteitsacties zijn nodig. Applaudisseren voor de zorg was een mooi gebaar, maar nu is het tijd om de handen zelf uit mouwen te steken en om de mensen die in de frontlinie staan te helpen."

Dag Jack, jij bent student Verzorging. Hoe heb jij de coronacrisis tot nu toe ervaren?

"In maart bereikte de coronacrisis het woonzorgcentrum waar ik stage deed. Toen waren er nog geen mondmaskers, dat was wel even schrikken. Voor de bewoners kwam de afschaffing van het bezoek hard aan; ze misten hun kinderen en kleinkinderen enorm. Mijn respect voor deze intensieve sector is toen hernieuwd. Het was al een onderbetaalde sector en er was ook al personeel te kort voor de crisis toesloeg, maar sindsdien werden deze problemen steeds pijnlijker duidelijk. Ik besefte toen pas echt dat er dringend meer in de zorg geïnvesteerd moet worden."

Is er een groot verschil tussen stage doen en vrijwilligerswerk doen?

"Ja hoor. Het grootste verschil zit 'm in de taken. Als stagiair doe ik bijvoorbeeld de ochtendverzorging: bewoners wassen in een bedbad of aan de lavabo en hen daarna aankleden. Verder help ik help hen op het toilet, vul ik het zorgdossier op de computer aan,... Deze dingen kun je niet verwachten van een vrijwilliger. Zij kunnen alleen helpen met de logistieke taken zoals de waterglazen bijvullen op de kamers, de linnenkar aanvullen, bedden opmaken, vuilniszakken wegbrengen en de kar met het middageten klaarmaken. Dat is een hele grote hulp, want zo heeft het zorgpersoneel meer tijd vrij voor de zorgtaken die alsmaar zwaarder doorwegen omwille van de uitbraken bij bewoners en het uitvallen van personeel."

Hoe beleven je medestudenten de crisis? 

"Mijn school heeft de stage ondertussen afgelast. Er is geen reden gegeven, maar ik kan er wel naar raden. Stagiairs worden namelijk heel intensief begeleid door een mentor, waardoor die mentor minder tijd heeft om zelf zorg te bieden aan de bewoners. En in deze tijden is er natuurlijk geen tijd te verliezen. Er is al te weinig personeel dat kan instaan voor de zorgtaken. Daarom werk ik nu als jobstudent in een woonzorgcentrum. Omdat ik besef dat ik opgeleid ben om zorgtaken uit te kunnen voeren en deze niet mag doen als vrijwilliger. Ook mijn medestudenten helpen waar ze kunnen. Niemand van mijn klas heeft afgehaakt. Iedereen zet zich in om een verschil te maken en de leerkrachten moedigen ons aan." 

Raad je anderen aan om ook de zorg te ondersteunen?

"Jazeker! Niet alleen steun je op die manier het zorgpersoneel, dat zo meer tijd heeft voor zorgtaken, maar je krijgt er ook ontzettend veel dank voor terug van de bewoners. Tenslotte is het voor hen dat we het doen hé, want iedereen heeft recht op een gelukkige goede oude dag."

Dag Nadia, wat doe jij precies om de zorg te ondersteunen?

"Ik registreerde me als crisisvrijwilliger bij het Rode Kruis en schreef me in voor een shift bij een woonzorgcentrum in mijn buurt. Ik deed dit omdat ik mij zorgen maakte om de ouderen en het zorgpersoneel. Ik hoorde dat er veel personeel uitviel door ziekte en wilde hun werk lichter maken. Ondertussen ga ik zo'n drie dagen per week meehelpen in het woonzorgcentrum en ben ik niet van plan om er snel mee op te houden. Het geeft een immens goed gevoel om een steentje bij te dragen, om te weten dat ik de maatschappij help en een verschil maak. Veel familieleden van mij hebben zorg gestudeerd en ik heb altijd betreurd dat ik, door wat ik heb meegemaakt, mijn diploma niet kon halen. Ik weet hoe het voelt om niet geholpen te worden met mijn problemen. Nu voelt dit als een tweede kans. Vaak blijf ik ook langer werken dan de uren waarvoor ik me heb opgegeven, bijvoorbeeld wanneer ik merk dat er te weinig personeel is dat kan bijstaan bij het middageten."

Wat vind je zo fijn aan je werk?

"Mijn taken als crisisvrijwilliger zijn onder andere om de bewoners van en naar hun kamer te begeleiden, de waterglazen bij te vullen, bewoners eten geven en de temperatuur opnemen. Dit doe ik zowel bij de gewone afdeling als bij de covid-afdeling. Dat gaat gepaard met veel handschoenen uitdoen, handen ontsmetten, nieuwe handschoenen aantrekken en deze ook ontsmetten,... Maar dat is het allemaal waard, want het beste aan dit werk is de band die je opbouwt met de bewoners, of zij nu op de covid-afdeling liggen of niet.

Zo is er een bewoner onlangs besmet geworden en inmiddels palliatief. Hij ligt aan de zuurstoffles en heeft geen familie meer die op bezoek komt. Omdat hij niet meer kan drinken, help ik hem daarmee en houd ik hem ondertussen gezelschap. Deze man is het echt wel waard dat ik een beschermend pak aantrek en al die hygiënische maatregelen tref. Ik help hem zoals ik ook zou willen dat ik zelf later geholpen word. Dat verdienen we toch allemaal? Er zijn al zo veel bewoners gestorven, zoveel besmettingen die voorkomen hadden kunnen worden, maar ik weet dat ik naar mijn beste vermogen heb geholpen om hen wat verlichting te geven."

Hoe heb je de corona-uitbraak in het woonzorgcentrum beleefd?

"Iedere maandag worden de bewoners getest. Degenen met dementie snappen niet goed wat er dan gebeurt; ze duwen de tester weg, ze krijsen, ze begrijpen niet waarom we beschermende pakken dragen. Het is schrijnend om te zien. De babbeltjes die ik met hen maak, helpen enorm om hen gerust te stellen. Om hen door deze crisis te loodsen. Het personeel heeft hier namelijk weinig tijd voor. Ik krijg veel verhalen te horen over vroeger en de band die ik met de bewoners heb opgebouwd is een goede mentale verdedigingsmuur tegen deze crisis. Ook met andere vrijwilligers en met het personeel praten over wat er gebeurt,  wat we meemaken, lucht erg op. Veel van hen voelen ondertussen aan als familie."

Raad je anderen aan om dit ook te doen?

"Ja! Ik doe vrijwilligerswerk omdat de regering niet doet wat ze moet doen. De zorg structureel ondersteunen met meer personeel en betere lonen. Als crisisvrijwilliger kan je echt een verschil maken en het werk van het personeel verlichten. Ook bewoners zijn dolblij om nieuwe gezichten te zien. Vaak zitten ze alleen maar tv te kijken en missen ze de activiteiten die ze vroeger deden, zoals dansen en zingen. Dus als vrijwilliger kan je ook nog eens je eigen talenten en passies overbrengen en een persoonlijke inbreng doen door voor een activiteit te zorgen."

• Lees hier hoe jij zelf de handen uit de mouwen kan steken.
• Kijk op wintervansolidariteit en sluit je aan bij een project in jouw regio.